287. 
2° ai verbi e ai costrutti praeesse, operam dare, laborem impertire, diem dicere, locum capere, satis esse, o anche al verho esse solo, quando è usato nel senso di “essere atto, servire”.

Tanto con gli aggettivi che con i verbi sopraccennati, ma specialmente con i primi, si usa meglio al posto del dativo, l'accusativo del gerundio con ad (§ 288, 1), o una proposizione finale con ut o qui (§ 258).

Tune, Eruci, praeesse agro colendo flagitium putas? Neque rnihi licet neque est integrum, ut meum laborem hominum periculis subievandis non impertiam;

3° ai nomi di istituzioni, di cariche o dignità per denotarne la posizione, per esempio: triumvir coloniae deducendae (triumviro incaricato di guidare una colonia).

Decemviros legibus scribendis creavimus. Valerius consul comitia collegae subrogando habuit.

Si dice pure: solvendo non est (non è solvente, cioè non può pagare ciò che deve); scribendo adfuit (fu presente alla scrittura).



288. 
L'accusativo del gerundio si usa soltanto in unione con preposizioni:

1° molto frequentemente con ad per indicare un qualche fine;

2° talvolta con in (in, a); raramente con ob (a causa, per); inter (durante, fra); più raramente ancora con ante (prima); circa (circa, intorno).

Ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad duas res ad intellegendum et ad agendum natus est.

Breve tempus aetatis satis longum est ad bene beateque vivendum.

Natura animum ornavit sensibus, ad res percipiendas idoneis. Ipsa utilitatis magnitudo homines impellere debet ad suscipiendum discendi iuris laborem. Boum terga non sunt ad onus ferendum figurata.

Dubitatibitis, quin tantum boni in rem publicam conservandam conferatis? Mores puerorum se inter ludendum simplicius delĕgunt.



Si usa spesso l'accusativo del gerundio con ad dopo gli aggettivi: idoneus, aptus, accommodatus, utilis, docilis, habilis, bonus. Similmente si dice res facilis o difficilis ad intellegendum; verba ad audiendum iucunda.

I poeti, al posto di ad con il gerundio, usano anche l'infinito. Proteus pecus egit altos visere montes, anziché ad visendos montes oppure ut viseret montes.



289. 
L'ablativo del gerundio si adopera:

1° come ablativo di strumento o di maniera;

2° con le preposizioni ab, de, ex e in.